การกัดเซาะชายฝั่ง (coastal erosion) หมายถึง กระบวนการที่แรงธรรมชาติ เช่น คลื่น น้ำขึ้นน้ำลง ลม และกิจกรรมของมนุษย์ทำให้ที่ดินชายฝั่งหายไป เมื่อเวลาผ่านไปอาจทำให้เกิดผลกระทบทั้งในด้านสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และสังคม การกัดเซาะชายฝั่งเป็นปัญหาสำคัญทั่วโลก โดยเฉพาะเมื่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้น และการแทรกแซงของมนุษย์ในระบบชายฝั่งธรรมชาติทำให้สถานการณ์เลวร้ายลง 1. ...

รั้วกันทราย (Sand Fence) คือ โครงสร้างที่ออกแบบมาเพื่อควบคุมการเคลื่อนที่ของทรายโดยการลดแรงลม ซึ่งช่วยทำให้ทรายสะสมตัวและช่วยเพิ่มเสถียรภาพของเนินทราย นิยมนำไปติดตั้งในพื้นที่ที่มีทรายเยอะ และมีลมเด่น เช่น ชายหาดและทะเลทราย เพื่อทำหน้าที่เป็นกำแพงป้องกันการเคลื่อนที่ของทรายที่เกิดจากลม โดยทั่วไปจะทำจากไม้แผ่นบาง วัสดุตาข่าย หรือวัสดุที่ย่อยสลายได้ รั้วกั้นทรายมีความสำคัญในการป้องกันชายฝั่งทะเล ช่วยควบคุมการกัดเซาะโดยจับทรายและรักษาให้คงที่จนเกิดเป็น เนินทราย (sand ...

การเติมทรายชายหาด (beach nourishment) หรือที่เรียกอีกอย่างว่า การเสริมทรายชายหาด เป็นวิธีการที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในการจัดการชายฝั่ง เพื่อต่อสู้กับการกัดเซาะชายฝั่งและรักษาเสถียรภาพของชายหาด กระบวนการนี้เกี่ยวข้องกับการเติมทรายหรือวัสดุตะกอนลงในบริเวณชายหาดที่ถูกกัดเซาะ เพื่อฟื้นฟูโครงสร้างตามธรรมชาติของชายหาด ปกป้องโครงสร้างพื้นฐานบริเวณชายฝั่ง และอนุรักษ์ถิ่นที่อยู่อาศัยในพื้นที่ชายฝั่ง การเติมทรายชายหาดถือเป็นองค์ประกอบสำคัญในการจัดการชายฝั่ง เนื่องจากสามารถช่วยแก้ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมและเศรษฐกิจที่เกิดจากการกัดเซาะชายฝั่งและการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำทะเล กระบวนการเติม การเติมทรายชายหาด (beach nurishment) เริ่มต้นด้วยการจัดหาวัสดุตะกอนที่เหมาะสม ...

พลังงานน้ำขึ้นน้ำลง (Tidal Energy) เป็นพลังงานหมุนเวียนประเภทหนึ่งที่ได้มาจากการขึ้นและลงของน้ำทะเลตามธรรมชาติ เป็นหนึ่งในแหล่งพลังงานที่เก่าแก่ที่สุดที่มนุษย์รู้จัก ใช้ประโยชน์จากแรงดึงดูดที่เกิดจากการโคจรของโลก ดวงจันทร์ และดวงอาทิตย์ เพื่อผลิตพลังงานที่สะอาด ทำนายได้ และยั่งยืน การเคลื่อนตัวของน้ำที่เป็นวัฏจักรตามธรรมชาตินี้สามารถเปลี่ยนเป็นพลังงานไฟฟ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ เมื่อโลกมุ่งหน้าไปสู่การใช้พลังงานสะอาดมากขึ้น พลังงานน้ำขึ้นน้ำลงจึงกลายเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจในการเสริมพลังงานจากแสงอาทิตย์และลม เนื่องจากความเสถียรและความน่าเชื่อถือที่เหนือกว่าแหล่งพลังงานอื่น ๆ เพิ่มเติม : ...

วัตถุประสงค์ของแบบฝึกหัด แบบฝึกหัดนี้ มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อให้ผู้อ่านมีโอกาส 1) ทบทวนเนื้อหา และ 2) ค้นคว้าความรู้เพิ่มเติม โดยผ่านกระบวนการสื่อสารแบบถาม-ตอบ ระหว่างผู้เขียน-ผู้อ่าน เท่านั้น โดยไม่มีเจตนาวิเคราะห์ข้อสอบเก่าหรือแนวข้อสอบแต่อย่างใด 1) แบบฝึกหัดจับคู่ (1) คำอธิบาย : เลือก ...

ในบรรดา ภูมิลักษณ์ (landform) รูปแบบต่างๆ บนพื้นผิวโลก ดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำ (delta) ถือเป็นภูมิลักษณ์อันดับหนึ่งที่มีความอุดมสมบูรณ์ที่สุดต่อการเกษตรกรรม อุดมยิ่งกว่า ที่ราบน้ำท่วมถึง (floodplain) อย่างที่เราเคยรู้กัน ทั้งนี้ก็เพราะดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำเป็นพื้นที่สุดท้าย ที่คอยรวบรวมอินทรีย์วัตถุที่สะสมมาตลอดทาง จากต้นน้ำสู่ปลายน้ำให้ตกสะสมในบริเวณนี้ ตัวอย่างที่เห็นชัดในแถบบ้านเรา คือ ดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขง ...

สะพานพระราม (Rama’s Bridge) หรือที่เรียกอีกชื่อว่า สะพานอดัม (Adam’s Bridge) เป็น ภูมิลักษณ์ (landform) ทางทะเล ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ มีลักษณะเป็นเหมือนแนวสันทรายที่ทอดยาว เชื่อมระหว่าง 1) ทางตอนใต้ของประเทศอินเดีย แผ่นดินใหญ่ และเกาะยักษ์ที่ห่างออกไปอย่าง ...

ภาพปก : กิติคุณ วิวัฒนธนกิจ วัดขุนสมุทรจีน หรือ วัดขุนสมุทราวาส ตั้งอยู่ที่ ต. แหลมฟ้าผ่า อ. พระสมุทรเจดีย์ จ. สมุทรปราการ ซึ่งตามประวัติ วัดสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2510 ...

ฟินแลนด์ (Finland) เป็นประเทศหนึ่งในทวีปยุโรป ที่อยู่ค่อนไปทางเหนือของทวีป แถบสแกนดิเนเวีย ภูมิอากาศของฟินแลนด์ส่วนใหญ่จึงเป็นแบบหนาวเจี๊ยกเกือบตลอดทั้งปี ซึ่งด้วยความหนาวบวกกับอัตลักษณ์เฉพาะตัวของประเทศ ทำให้ฟินแลนด์เป็นประเทศหนึ่งที่น่าเที่ยว ไม่ว่าจะเป็นเที่ยวแบบชมบ้านชมเมือง หรือว่าชมปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เรียกว่า แสงเหนือ (aurora)

คลื่นพายุซัดฝั่ง – เรียบเรียง : สิริรักษณ์ บุญเย็น และ สันติ ภัยหลบลี้ คลื่นพายุซัดฝั่ง (storm surge) หรือที่เรียกกันว่า สตอร์ม เซิร์จ หลายคนเมื่อได้ยินคำนี้แล้วอาจจะไม่คุ้นหูมากนัก และอาจจะยังไม่รู้ถึงความเสียหายที่เกิดขึ้นจากพายุซัดฝั่งนี้ แต่ถ้าหากบอกว่าความเสียหายที่เกิดขึ้นนั้นมีความรุนแรงไม่ต่างจากความเสียหายที่เกิดขึ้นจาก ...

คลื่น – ปัจจุบันรูปแบบการป้องกันภัยพิบัติการกัดเซาะชายฝั่งที่มนุษย์ได้คิดค้นขึ้นมีอยู่อย่างน้อยๆ 4 วิธี ซึ่งแต่ละวิธีก็มีลีลาในการปก ป้อง ปราม การสูญเสียหาดหรือฝั่งอย่างแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับรูปแบบการรุกรานของน้ำทะเลหรือ คลื่น ที่ก็ว่ากันไปตามหน้างาน 1) กำแพงกันคลื่น (seawall) คือความพยายามปกป้องพื้นที่ที่น้ำรุกล้ำและประชิดเข้าติดตัวแล้ว ซึ่งแทนที่จะปล่อยให้น้ำทะเลกระซวกฝั่งเพิ่มหรือเลยเถิด ก็ใช้วิธีใส่เฝือกปูนให้น้ำกระแทกปูน ...

ด้วยกระแสคลื่นทะเลที่ซัดเข้า หาด (shore) และ ฝั่ง (coast) อย่างไม่มีทีท่าว่าจะหมดเรี่ยวแรง ทำให้ริมชายฝั่งทะเลมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาในทุกๆ วัน แทบจะทุกด้าน โดยในทางธรณีวิทยา กระบวนการหลักๆ ที่เกิดขึ้นตามแนวชายฝั่งประกอบไปด้วย 2 กระบวนการ คือ 1) การกัดกร่อน ...

คลื่นน้ำ (water wave) ในมหาสมุทร คือ คลื่น ที่เกิดจากการกระเพื่อมขึ้น-ลงของผิวน้ำ เกิดจากการถ่ายทอดพลังงานจากลมเป็นหลัก โดยเริ่มต้นจากลมพัดอ่อนๆ ทำให้พื้นน้ำที่ราบเรียบกลายเป็น ระลอกคลื่น (ripple) ต่อมาผิวน้ำที่ขรุขระจากระรอกคลื่นทำให้ลมปะทะกับน้ำได้ง่ายขึ้น ทำให้คลื่นใหญ่ขึ้นตามลำดับ ขึ้นอยู่กับความเร็วและความยาวนานของลมที่เข้าปะทะ (รูปซ้าย) โดยเมื่อคลื่นเดินทางผ่านน้ำ มวลน้ำจะเคลื่อนที่แบบหมุนวนแต่จะไม่มีการเดินทางของมวลน้ำ ...

ถ้าจะเรียกแบบเหมาๆ ริมทะเล ถือเป็นพื้นที่สำคัญพื้นที่หนึ่งของมนุษย์ ทั้งในแง่ของเศรษฐกิจ สันทนาการ พักผ่อนหย่อนใจ หรือแม้กระทั่งภัยพิบัติที่น้ำทะเลทำกับมนุษย์ ไม่ว่าจะเป็น สึนามิ คลื่นพายุซัดฝั่ง การกัดเซาะชาายฝั่ง ทั้งหมดทั้งมวลก็ล้วนแต่เกิดขึ้นบริเวณริมทะเลนี้ทั้งนั้น และในทางปฏิบัติเวลาเราจะนัดหรือชวนใครไปที่ริมทะเล เราก็จะเรียกริมทะเลนั้นแตกต่างกัน ตามความคุ้นชินของแต่ละคน ไม่ว่าจะเป็น ฝั่ง ชายฝั่ง ...

ไม่ว่าจะด้วยการเปลี่ยนแปลงของโลกตามธรรมชาติหรือวัฏจักร หรือว่าการรุกล้ำของมนุษย์ แต่สภาพบริเวณชายฝั่งปัจจุบันในหลายๆ พื้นที่ทั่วโลก พบว่าบางพื้นที่สิ่งปลูกสร้างที่มนุษย์สร้างขึ้น หรือพื้นที่ที่มนุษย์เคยจับจอง กำลังถูกทำลายหรือยึดคืนพื้นที่ด้วยกระแสน้ำริมฝั่งทะเล อย่างที่เราเรียกกันว่า ภัยพิบัติการกัดเซาะชายฝั่ง (coastal erosion) ซึ่งจากความหวงแหนของมนุษย์เอง ทำให้มีการคิดหาวิธีป้องกันการกัดเซาะชายฝั่งเกิดขึ้นในหลากหลารูปแบบ ตามปัญหาหรือลีลาการกัดเซาะของโลกในแต่ละพื้นที่ 1) กำแพงกันคลื่น กำแพงกันคลื่น (seawall) ...

บทความนี้เริ่มต้นจากความสงสัยของผมเองเมื่อหลายปีก่อน ตอนที่ได้เห็นภาพถ่ายดาวเทียมของเมืองบันดาห์ อาเจะห์ (Banda Aceh) ตอนเหนือของเกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย ซึ่งมีการนำภาพมาเปรียบเทียบกันของสภาพก่อนและหลังเหตุการณ์แผ่นดินไหวขนาด 9.0 ที่เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2547 ซึ่งในแวบแรกผมก็คิดแค่ว่าน้ำทะเลที่รุกล้ำเข้าไปในเกาะนั้นน่าจะเป็นผลพวงมาจากภัยพิบัติสึนามิ แต่เมื่อมีโอกาสได้นั่งคิดทบทวนอีกครั้งถึงภาพถ่ายดาวเทียมที่ได้เห็น หนึ่งคำถามที่เกิดขึ้นในหัวคือ ภาพขวาเป็นภาพถ่ายที่สึนามิซัดเข้าฝั่งไปแล้วกว่า ...