ทุกวันนี้ เมื่อมีฝนตกหนักในบ้านเรา สิ่งที่ตามมาแทบทุกครั้งคือข่าว น้ำท่วม (flood) และหากสอบถามความรู้สึกประชาชนทั่วไป แทบทุกคนก็จะตอบตรงกันว่า ทุกวันนี้น้ำท่วมบ่อยขึ้น น้ำท่วมง่ายขึ้น และเมื่อถกถึงสาเหตุน้ำท่วม จำเลยแรกที่จะถูกกล่าวถึงก็มักจะหนีไม่พ้น การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ (climate change) ที่กำลังเป็นประเด็นอยู่ในปัจจุบัน บ้างก็ว่าพื้นดินทรุดต่ำลง บ้างก็ว่าเขื่อนปล่อยน้ำผิดเวลา หรือไม่ก็การบริหารจัดการน้ำของภาครัฐไร้ประสิทธิผล แต่จากการติดตามน้ำท่วมบ้านเราในช่วง 10 ปี ที่ผ่านมา ผู้เขียนพบข้อน่าสังเกตที่ว่าไทยเราน้ำท่วมง่ายขึ้นจริง ซึ่งในทางวิชาการธรณีพิบัติภัย ภาวะแบบนี้หมายถึง ประเทศไทยกำลังมี ความอ่อนไหว (susceptibility) ต่อภัยน้ำท่วม ...

พลังงานลม (Wind Energy) หมายถึง กระบวนการในการเปลี่ยนพลังงานจลน์ของลม ให้กลายเป็นพลังงานไฟฟ้า ซึ่งพลังงานนี้เกิดจากการแผ่รังสีจากดวงอาทิตย์ที่ทำให้เกิดความแตกต่างของอุณหภูมิและความกดอากาศบนพื้นโลก ส่งผลให้เกิดลม การใช้พลังงานลมเริ่มต้นตั้งแต่ยุคโบราณ เช่น การใช้กังหันลมในการบดเมล็ดพืชและการสูบน้ำ ในปัจจุบัน การผลิตพลังงานลมใช้กังหันลมที่ทันสมัย ซึ่งออกแบบมาเพื่อดักจับพลังงานลมอย่างมีประสิทธิภาพ ส่วนประกอบหลักของกังหันลม ได้แก่ ใบพัด โรเตอร์ เครื่องกำเนิดไฟฟ้า และ ...

พลังงานคลื่น (Wave Energy) เป็นส่วนหนึ่งของพลังงานจากมหาสมุทร ซึ่งเกิดจากการเคลื่อนไหวของคลื่นบนผิวน้ำทะเล ด้วยคุณสมบัติที่อุดมสมบูรณ์ เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และสามารถนำมาใช้ใหม่ได้ ทำให้พลังงานคลื่นได้รับความสนใจอย่างมากในฐานะแหล่งพลังงานที่สามารถตอบสนองความต้องการพลังงานที่ยั่งยืนของโลก บทความนี้จะกล่าวถึงแนวคิดเกี่ยวกับพลังงานคลื่น เทคนิคการนำมาใช้ แหล่งพลังงานคลื่นที่มีชื่อเสียง และแนวโน้มในอนาคตของการพัฒนาเทคโนโลยีนี้ แนวคิด พลังงานคลื่น มีต้นกำเนิดจากลมที่พัดผ่านผิวน้ำทะเล ปฏิสัมพันธ์ระหว่างลมและผิวน้ำทำให้เกิดการถ่ายโอนพลังงานเข้าสู่น้ำจนเกิดเป็นคลื่น ซึ่งมีพลังงานทั้งในรูปแบบ พลังงานจลน์ (Kinetic ...

ไฮโดรกราฟ (Hydrograph) คือกราฟที่แสดงปริมาณการไหลของน้ำในลำน้ำหรือลำธารตามช่วงเวลาหนึ่ง โดยแสดงค่าการไหลของน้ำ ของลำน้ำหรือระบบการระบายน้ำในตำแหน่งใดๆ ในพื้นที่ลุ่มน้ำ หรือแหล่งน้ำ ไฮโดรกราฟมีความสำคัญอย่างยิ่งในการใช้งานต่างๆ เช่น 1) การคาดการณ์อุทกภัยและการจัดการ การวิเคราะห์ไฮโดรกราฟช่วยให้นักธรณีวิทยาสามารถประเมินเวลาที่น้ำจะไหลสูงสุดและขนาดของน้ำท่วม ซึ่งมีความสำคัญในการวางแผนเมือง การออกแบบโครงสร้างพื้นฐาน และการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติ 2) การจัดการทรัพยากรน้ำ ไฮโดรกราฟช่วยในการจัดการทรัพยากรน้ำในหลากหลายภาคส่วน เช่น เกษตรกรรม ...

ภูเขาไฟปินาตูโบ (Mount Pinatubo) ซึ่งตั้งอยู่ในประเทศฟิลิปปินส์ เป็นภูเขาไฟที่มีชื่อเสียงระดับโลกจากเหตุการณ์การปะทุครั้งใหญ่ในปี ค.ศ. 1991 ซึ่งเป็นหนึ่งในเหตุการณ์ภูเขาไฟที่รุนแรงที่สุดในศตวรรษที่ 20 ภูเขาไฟที่เคยเป็นที่รู้จักน้อยมากนี้ได้กลายเป็นเป้าหมายสำคัญของการศึกษาเกี่ยวกับธรณีวิทยาและสิ่งแวดล้อม บทความนี้ผู้เขียนจะเล่าถึงภูมิศาสตร์ ธรณีวิทยา และรวมทั้งประวัติการปะทุของภูเขาไฟปินาตูโบ เพิ่มเติม : 10 การปะทุของภูเขาไฟ ที่สร้างความสูญเสียมากที่สุดในโลก ภูมิศาสตร์ ที่ตั้งและบริบททางภูมิภาค ...

วัฏจักรมิลานโควิช (Milankovitch Cycles) ตั้งชื่อตามนักดาราศาสตร์ชาวเซอร์เบีย มิลูติน มิลานโควิช ผู้พัฒนาทฤษฎีที่อธิบายว่า “การเปลี่ยนแปลงของวงโคจรโลกและการเอียงแกนโลกส่งผลต่อรูปแบบสภาพภูมิอากาศในระยะยาว” โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของการเกิด ยุคน้ำแข็ง (Ice Age) วัฏจักรเหล่านี้ ซึ่งกินเวลานับหมื่นถึงหลายแสนปี เกิดจากปัจจัยทางดาราศาสตร์หลัก 3 ประการ ได้แก่ 1) ความรีของวงโคจร ...

การแปลงพลังงานความร้อนในมหาสมุทร (Ocean Thermal Energy Conversion, OTEC) เป็นเทคโนโลยีพลังงานหมุนเวียนที่ใช้ความแตกต่างของอุณหภูมิระหว่างน้ำทะเลผิวหน้าอุ่นและน้ำทะเลลึกเย็นในการผลิตกระแสไฟฟ้า ความแตกต่างของอุณหภูมินี้ ซึ่งส่วนใหญ่อยู่ในเขตร้อนและกึ่งร้อน เป็นแหล่งพลังงานที่ยังไม่ได้รับการใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่ แต่มีศักยภาพมหาศาล ในขณะที่โลกกำลังมองหาแหล่งพลังงานที่ยั่งยืนและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น OTEC กลายเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกพร้อมกับการใช้พลังงานจากทรัพยากรธรรมชาติของโลก แนวคิดการผลิตพลังงาน OTEC ใช้หลักการที่ พลังงานความร้อนจากดวงอาทิตย์ทำให้น้ำทะเลผิวหน้าร้อนขึ้น และสร้างความแตกต่างของอุณหภูมิกับน้ำทะเลลึกที่เย็น ความแตกต่างนี้ช่วยให้เครื่องจักรความร้อนทำงานได้ ...

พลังงานไฮโดรเจน (Hydrogen Energy) เป็นหนึ่งในแนวทางสำคัญของการเปลี่ยนผ่านสู่พลังงานสะอาดและยั่งยืน โดยมีศักยภาพในการเป็นพลังงานที่ปลอดมลพิษและมีประสิทธิภาพสูง จึงถูกเรียกว่า “พลังงานแห่งอนาคต” บทความนี้ ผู้เขียนจะเล่าถึงแนวคิดเกี่ยวกับพลังงานไฮโดรเจน เทคนิคที่ใช้ในการผลิตและใช้งาน แหล่งพลังงานสำคัญที่ขับเคลื่อนโลก และแนวโน้มที่กำลังจะเกิดขึ้นในอนาคต แนวคิด ไฮโดรเจน เป็นธาตุที่พบง่ายที่สุด และมีปริมาณมากที่สุดในจักรวาล ประกอบด้วยโปรตอน 1 ตัวและอิเล็กตรอน 1 ...

ทรายน้ำมัน (oil sands หรือ tar sands) เป็นแหล่งสะสมปิโตรเลียมแบบไม่ปกติ ประกอบด้วยส่วนผสมของทราย ดินเหนียว น้ำ และ บิทูเมน (bitumen) ซึ่งเป็นน้ำมันดิบที่มีความหนืดสูงและหนาแน่น การศึกษาธรณีวิทยาและกำเนิดของทรายน้ำมันช่วยให้เข้าใจถึงกระบวนการที่ทำให้เกิดแหล่งสะสมนี้ ความท้าทายในการสกัด และบทบาทของทรายน้ำมันในระบบพลังงานโลก โดยแหล่งทรายน้ำมันที่สำคัญ ได้แก่ แคนาดา ...

ปัจจุบัน LiDAR (Light Detection and Ranging) เป็นเทคโนโลยีที่เข้ามาเปลี่ยนแปลงการสำรวจทางโบราณคดีอย่างมาก เพราะด้วยการสแกนภูมิประเทศอย่างละเอียดได้ในระยะเวลาอันสั้นและสามารถช้อนลงไปใต้ต้นไม้ที่ปกคลุมพื้นที่ภูมิประเทศ ทำให้ LiDAR กลายเป็นพระเอกในการค้นพบแหล่งโบราณคดีใหม่ในหลายพื้นที่ โดยมอบวิธีการที่ไม่รุกรานในการทำแผนที่และวิเคราะห์ภูมิทัศน์ เทคโนโลยีนี้ใช้การปล่อยคลื่นเลเซอร์และวัดเวลาที่คลื่นสะท้อนกลับจากพื้นผิวเพื่อสร้างแผนที่ภูมิประเทศที่มีความแม่นยำสูง ซึ่งสามารถมองทะลุผ่านพืชพรรณหนาแน่นได้ บทความนี้ ผู้เขียนตั้งใจจะเล่าถึงแนวคิดพื้นฐาน การประยุกต์ใช้ในโบราณคดี และกรณีศึกษา 10 ตัวอย่าง ...

ข้อมูลความสูงเชิงดิจิทัล (Digital Elevation Data) เป็นส่วนสำคัญในงานวิเคราะห์เชิงพื้นที่ที่ช่วยสร้างความเข้าใจและการสร้างแบบจำลองพื้นผิวโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง Digital Elevation Model (DEM) Digital Terrain Model (DTM) และ Digital Surface Model (DSM) ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญสำหรับนักวิทยาศาสตร์ ...

เกาะปะการังรูปวงแหวน (Atoll) เป็นแนวปะการังหรือกลุ่มเกาะที่มีรูปร่างเป็นวงแหวน ล้อมรอบทะเลสาบน้ำตื้น (lagoon) อาจล้อมรอบทั้งหมดหรือเพียงบางส่วน โครงสร้างเหล่านี้มักพบในเขตร้อนของมหาสมุทร และเป็นผลมาจากปฏิสัมพันธ์ที่ซับซ้อนระหว่างกระบวนการทางชีววิทยา เคมี และธรณีวิทยา เกาะปะการังประกอบด้วยแคลเซียมคาร์บอเนตที่สะสมจากปะการังและสิ่งมีชีวิตทางทะเลอื่น ๆ ทำให้เป็นระบบนิเวศและโครงสร้างธรณีวิทยาที่สำคัญ บทความนี้จะสำรวจธรณีวิทยาของเกาะปะการังอย่างลึกซึ้ง โดยเน้นที่การจัดประเภท การก่อตัว และปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมที่มีผลต่อการพัฒนา รวมถึงวิวัฒนาการทางธรณีวิทยาตลอดช่วงเวลาต่าง ๆ และความสำคัญในการทำความเข้าใจการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ ...

การกัดเซาะชายฝั่ง (coastal erosion) หมายถึง กระบวนการที่แรงธรรมชาติ เช่น คลื่น น้ำขึ้นน้ำลง ลม และกิจกรรมของมนุษย์ทำให้ที่ดินชายฝั่งหายไป เมื่อเวลาผ่านไปอาจทำให้เกิดผลกระทบทั้งในด้านสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และสังคม การกัดเซาะชายฝั่งเป็นปัญหาสำคัญทั่วโลก โดยเฉพาะเมื่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้น และการแทรกแซงของมนุษย์ในระบบชายฝั่งธรรมชาติทำให้สถานการณ์เลวร้ายลง 1. ทะเลเหนือ สหราชอาณาจักร ...

พิธีสารมอนทรีออล (Montreal Protocol) เป็นหนึ่งในสนธิสัญญาระหว่างประเทศที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดในโลก โดยมีเป้าหมายเพื่อปกป้องชั้นโอโซนของโลกจาก การเสื่อมสภาพด้วยการลดการผลิตและการบริโภคสารที่ทำลายโอโซน (Ozone-Depleting Substances, ODS) สนธิสัญญาฉบับนี้ได้มีการลงนามในปี ค.ศ. 1987 และเริ่มมีผลบังคับใช้ในปี ค.ศ. 1989 ซึ่งได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวางจากการมีสมาชิกเกือบครบทุกประเทศในโลก และผลลัพธ์ที่ชัดเจนต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของมนุษย์ ที่ไปที่มา 1) การค้นพบปัญหาการเสื่อมสภาพของชั้นโอโซน ...

รั้วกันทราย (Sand Fence) คือ โครงสร้างที่ออกแบบมาเพื่อควบคุมการเคลื่อนที่ของทรายโดยการลดแรงลม ซึ่งช่วยทำให้ทรายสะสมตัวและช่วยเพิ่มเสถียรภาพของเนินทราย นิยมนำไปติดตั้งในพื้นที่ที่มีทรายเยอะ และมีลมเด่น เช่น ชายหาดและทะเลทราย เพื่อทำหน้าที่เป็นกำแพงป้องกันการเคลื่อนที่ของทรายที่เกิดจากลม โดยทั่วไปจะทำจากไม้แผ่นบาง วัสดุตาข่าย หรือวัสดุที่ย่อยสลายได้ รั้วกั้นทรายมีความสำคัญในการป้องกันชายฝั่งทะเล ช่วยควบคุมการกัดเซาะโดยจับทรายและรักษาให้คงที่จนเกิดเป็น เนินทราย (sand dune) ตามธรรมชาติ ...

หินก้อนกลม (Rock Concretion) คือ มวลของแร่ธาตุที่มีความแข็งและแน่น เกิดขึ้นภายในหินตะกอน มักแยกออกจากหินรอบข้างได้ชัดเจนเนื่องจากความแตกต่างในเนื้อสัมผัส องค์ประกอบ และสี ลักษณะของหินก้อนกลมมีความหลากหลายในขนาด ตั้งแต่ไม่กี่มิลลิเมตรจนถึงหลายเมตร และรูปร่างที่หลากหลาย เช่น ทรงกลม ทรงรี ทรงแผ่น หรือรูปร่างไม่แน่นอน ลักษณะสำคัญของหินก้อนกลม ได้แก่ ขอบเขตที่ชัดเจน ...

การเติมทรายชายหาด (beach nourishment) หรือที่เรียกอีกอย่างว่า การเสริมทรายชายหาด เป็นวิธีการที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในการจัดการชายฝั่ง เพื่อต่อสู้กับการกัดเซาะชายฝั่งและรักษาเสถียรภาพของชายหาด กระบวนการนี้เกี่ยวข้องกับการเติมทรายหรือวัสดุตะกอนลงในบริเวณชายหาดที่ถูกกัดเซาะ เพื่อฟื้นฟูโครงสร้างตามธรรมชาติของชายหาด ปกป้องโครงสร้างพื้นฐานบริเวณชายฝั่ง และอนุรักษ์ถิ่นที่อยู่อาศัยในพื้นที่ชายฝั่ง การเติมทรายชายหาดถือเป็นองค์ประกอบสำคัญในการจัดการชายฝั่ง เนื่องจากสามารถช่วยแก้ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมและเศรษฐกิจที่เกิดจากการกัดเซาะชายฝั่งและการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำทะเล กระบวนการเติม การเติมทรายชายหาด (beach nurishment) เริ่มต้นด้วยการจัดหาวัสดุตะกอนที่เหมาะสม ทรายหรือวัสดุที่ใช้มักได้มาจากพื้นที่นอกชายฝั่งโดยการขุดลอก หรืออาจมาจากเหมืองหินบนบกหรือแหล่งทรายใกล้เคียง ...

เครื่องมือหิน (stone tool) เป็นหนึ่งในหลักฐานทางโบราณคดีที่สำคัญ ที่ช่วยบอกใบ้ข้อมูลเกี่ยวกับการพัฒนาทางเทคโนโลยี วัฒนธรรม และการปรับตัวของมนุษย์ในอดีต เครื่องมือหินเป็นเครื่องมือแรกเริ่มที่มนุษย์และบรรพบุรุษของเราสร้างขึ้น โดยมีอายุยาวนานหลายล้านปี และมีบทบาทในสังคมหลากหลายรูปแบบ ตั้งแต่การล่าสัตว์ การเตรียมอาหาร ไปจนถึงพิธีกรรมและการค้า ซึ่งในบทความนี้ ผู้เขียนได้รวบรวมองค์ความรู้ของเครื่องมือหินในมิติต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น ต้นกำเนิด ประเภท เทคนิคการผลิต และการประยุกต์ใช้เครื่องมือหินในกิจกรรมต่างๆ ...

โพลาร์ วอร์เท็กซ์ (Polar Vortex) หมายถึง ระบบความกดอากาศต่ำขนาดใหญ่ที่มีอากาศเย็นล้อมรอบขั้วโลกของโลก โดยทั่วไปแล้ว โพลาร์ วอร์เท็กซ์จะอยู่ในพื้นที่ขั้วโลก แต่ในบางครั้งมันสามารถขยายออกมา และเคลื่อนที่ไปยังพื้นที่อื่น ๆ ที่ละติจูดต่ำลง ทำให้เกิดเหตุการณ์อากาศสุดขั้ว เช่น อุณหภูมิที่หนาวจัด พายุหิมะ และแม้กระทั่งการสูญเสียชีวิต เพิ่มเติม : ...

บรรยากาศของโลกแบ่งออกเป็นชั้นต่าง ๆ ตามความแตกต่างของอุณหภูมิ โดย สตราโทสเฟียร์ (Stratosphere) เป็นชั้นที่ 2 ของบรรยากาศ ซึ่งอยู่เหนือชั้น โทรโพสเฟียร์ (Troposphere) และอยู่ใต้ชั้น มีโซสเฟียร์ (Mesosphere) สตราโทสเฟียร์เริ่มต้นที่ความสูงประมาณ 10–15 กิโลเมตร จากพื้นโลกในพื้นที่ละติจูดกลาง และยาวไปถึงความสูงประมาณ 50 ...

เมโซสเฟียร์ (Mesosphere) เป็น 1 ใน 5 ชั้นหลักของ ชั้นบรรยากาศโลก (atmospheric layer) อยู่เหนือชั้น สตราโทสเฟียร์ (Stratosphere) และต่ำกว่าชั้น เทอร์โมสเฟียร์ (Thermosphere) โดยมีระดับความสูงประมาณ 50-85 กิโลเมตร จากพื้นผิวโลก ชั้นนี้มีบทบาทสำคัญในพลศาสตร์ของบรรยากาศ ...

คลื่นความร้อน (heat wave) เป็นเหตุการณ์ทางสภาพอากาศที่รุนแรง ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อ พื้นที่หนึ่งประสบกับอุณหภูมิที่สูงเกินไปเป็นระยะเวลานาน เหตุการณ์เหล่านี้สามารถเกิดจากปัจจัยหลายประการ เช่น ระบบความกดอากาศสูงที่ยาวนาน ซึ่งทำให้เกิดการกักเก็บอากาศร้อนและผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ บทความนี้ผู้เขียนได้รวบรวมและสรุป เหตุการณ์คลื่นความร้อนที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ โดยตีแผ่สาเหตุ พื้นที่ที่ได้รับผลกระทบ ผลกระทบที่เกิดขึ้น และจำนวนผู้เสียชีวิตจากแต่ละเหตุการณ์ ซึ่งมีรายละเอียดดังต่อไปนี้ เพิ่มเติม : สภาพอากาศสุดขั้ว ...

เทอร์โมสเฟียร์ (Thermosphere) เป็นหนึ่งในชั้นบรรยากาศชั้นบนของโลก อยู่เหนือชั้น เมโซสเฟียร์ (Mesosphere) และอยู่ต่ำกว่าชั้น เอกโซสเฟียร์ (Exosphere) ชื่อเทอร์โมสเฟียร์มาจากภาษากรีก “thermos” ที่แปลว่า “ความร้อน” เนื่องจากอุณหภูมิในชั้นนี้สามารถพุ่งสูงขึ้นได้ถึงประมาณ 2,500 องศาเซลเซียส (4,532 องศาฟาเรนไฮต์) หรือมากกว่านั้น อย่างไรก็ตาม การวัดอุณหภูมิในชั้นนี้ ...

เอกโซสเฟียร์ (Exosphere) ซึ่งเป็นชั้นบรรยากาศนอกสุดของโลก ซึ่งอยู่ระหว่างชั้น เทอร์โมสเฟียร์ (Thermosphere) ที่อยู่ต่ำลงมา กับอวกาศที่ไม่มีอากาศใด ๆ ถือเป็นบริเวณที่ยังไม่ค่อยได้รับการสำรวจอย่างลึกซึ้งเท่าที่ควร ชั้น เอกโซสเฟียร์ (Exosphere) นี้ทำหน้าที่เป็นเขตเปลี่ยนผ่านระหว่างบรรยากาศของโลกกับความเวิ้งว้างของอวกาศ และมีบทบาทสำคัญในการปกป้องโลกจากอันตรายภายนอก คำว่า “เอกโซสเฟียร์ (Exosphere)” มาจากภาษากรีก คือคำว่า exo ที่แปลว่า “นอก” หรือ “ภายนอก” ...

พลังงานชีวมวล (Biomass Energy) หมายถึง พลังงานหมุนเวียนที่ได้จากวัสดุอินทรีย์ เช่น พืชผลทางการเกษตร เศษวัสดุเหลือทิ้งการเกษตร ไม้และเศษไม้ หรือของเหลือจากจากอุตสาหกรรมและชุมชน เช่น แกลบ ชานอ้อย เศษไม้ กากปาล์ม กากมันสำปะหลัง ซังข้าวโพด กาบและกะลามะพร้าว ส่าเหล้า หรือแม้กระทั่งของเสียจากสัตว์ ...

พลังงานความร้อนใต้พิภพ (Geothermal Energy) คือพลังงานสะอาดและยั่งยืนที่ได้จากความร้อนภายในโลก พลังงานหมุนเวียนชนิดนี้ใช้ความร้อนจากใต้พื้นผิวโลกเพื่อผลิตไฟฟ้า ให้ความร้อนโดยตรง หรือใช้ในกระบวนการทางอุตสาหกรรม การใช้พลังงานความร้อนใต้พิภพมีมาตั้งแต่ยุคโบราณ เช่น การอาบน้ำแร่และให้ความอบอุ่น ปัจจุบัน เทคโนโลยีที่พัฒนาขึ้นทำให้พลังงานชนิดนี้มีบทบาทสำคัญในระบบพลังงานของโลก บทความนี้ ผู้เขียนจะอธิบายถึงแนวคิด เทคนิค แหล่งพลังงานที่มีชื่อเสียง และแนวโน้มในอนาคตของพลังงานความร้อนใต้พิภพ แนวคิด ความร้อนใต้พิภพ (Geothermal) ...

พลังงานน้ำขึ้นน้ำลง (Tidal Energy) เป็นพลังงานหมุนเวียนประเภทหนึ่งที่ได้มาจากการขึ้นและลงของน้ำทะเลตามธรรมชาติ เป็นหนึ่งในแหล่งพลังงานที่เก่าแก่ที่สุดที่มนุษย์รู้จัก ใช้ประโยชน์จากแรงดึงดูดที่เกิดจากการโคจรของโลก ดวงจันทร์ และดวงอาทิตย์ เพื่อผลิตพลังงานที่สะอาด ทำนายได้ และยั่งยืน การเคลื่อนตัวของน้ำที่เป็นวัฏจักรตามธรรมชาตินี้สามารถเปลี่ยนเป็นพลังงานไฟฟ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ เมื่อโลกมุ่งหน้าไปสู่การใช้พลังงานสะอาดมากขึ้น พลังงานน้ำขึ้นน้ำลงจึงกลายเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจในการเสริมพลังงานจากแสงอาทิตย์และลม เนื่องจากความเสถียรและความน่าเชื่อถือที่เหนือกว่าแหล่งพลังงานอื่น ๆ เพิ่มเติม : น้ำหนุน กรุงเทพ ...

ความต้องการพลังงานทดแทนที่เพิ่มขึ้นทั่วโลกได้ผลักดันให้นักวิจัยค้นหาแหล่งพลังงานที่ยั่งยืนและเป็นนวัตกรรมใหม่ หนึ่งในทางเลือกที่มีศักยภาพสูงคือ พลังงานจากสาหร่าย (Algae Energy) ซึ่งได้มาจากสาหร่ายขนาดเล็กและสาหร่ายขนาดใหญ่ ถือเป็นทางเลือกที่หลากหลายและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมสำหรับเชื้อเพลิงฟอสซิลแบบดั้งเดิม สาหร่ายได้กลายเป็นแหล่งผลิตพลังงานชีวภาพ (biofuel) วัสดุชีวภาพ และผลิตภัณฑ์ชีวภาพอื่น ๆ ที่สำคัญ เนื่องจากให้ผลผลิตสูง ปรับตัวได้ดี และส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อย ในบทความนี้ ผู้เขียนจะเล่าถึงแนวคิดของพลังงานจากสาหร่าย เทคนิคที่ใช้ผลิต สถานที่สำคัญที่มีการใช้พลังงานจากสาหร่าย ...

พลังงานแสงอาทิตย์ (Solar Energy) ถือเป็นหัวใจสำคัญของการพัฒนา พลังงานทางเลือก (alternative energy) ที่ยั่งยืน ซึ่งเป็นแหล่งพลังงานสะอาดและมีอยู่ไม่สิ้นสุด ด้วยความเร่งด่วนของการเปลี่ยนผ่านจากเชื้อเพลิงฟอสซิล พลังงานแสงอาทิตย์จึงเป็นคำตอบสำคัญเพื่อตอบสนองความต้องการพลังงานของโลก พร้อมกับลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ในบทความนี้ ผู้เขียนจะพาผู้อ่านทุกๆ ท่าน ไปทำความเข้าใจแนวคิดของ พลังงานแสงอาทิตย์ (Solar Energy) วิธีการต่าง ...

ถ้าจะพูดถึง การสำรวจระยะไกล (Remote Sensing) ในแง่การสำรวจพื้นผิวโลก ปัจจุบันนี้มีข้อมูลหลากหลายที่ถูกนำมาใช้ช่วยในการสำรวจ ซึ่งข้อมูลแต่ละแบบก็มีข้อดี-ข้อด้อย แตกต่างกัน 1) ภาพถ่ายดาวเทียม (Satellite Image) เอาแบบเบสิคๆ ก็อย่างที่เราเห็น เราเล่นในโปรแกรม Google Earth หรือ Google Maps ...

ในบรรดาหินหน้าตาประหลาดๆ ที่พบเห็นอยู่บนโลก ลาวารูปหมอน (Pillow Lava) เป็นอีกหนึ่งตัวละครเฉพาะทางธรณีวิทยา ที่เป็นพยานสืบถึงสภาพแวดล้อมการประทุของภูเขาไฟในที่นั้นๆ เหตุที่เรียกว่า ลาวารูปหมอน (Pillow Lava) ก็เพราะเป็นหินบะซอลต์ที่มีรูปทรงคล้ายหมอนก้อนกลม ซึ่งเกิดขึ้นในสภาพแวดล้อมภูเขาไฟปะทุใต้น้ำ โดยความโดดเด่นในโครงสร้าง กระบวนการเกิด และความสำคัญของลาวารูปหมอนช่วยให้นักธรณีวิทยาเข้าใจถึงกิจกรรมทางธรณีแปรสัณฐานและการปะทุของภูเขาไฟในอดีตได้เป็นอย่างดี ในบทความนี้ ผู้เขียนจึงอยากจะอธิบายถึงรายละเอียดของลาวารูปหมอน กระบวนการเกิด คุณลักษณะ ...

เมฆ (Clouds) เป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติที่ทำให้มนุษย์หลงใหลมาเป็นเวลานาน ทั้งในด้านแรงบันดาลใจ ความมหัศจรรย์ และการศึกษาเชิงวิทยาศาสตร์ นอกเหนือจากเมฆทั่วไปที่เราคุ้นเคย เช่น เมฆคิวมูลัส (Cumulus) ที่ฟูฟ่อง หรือ เมฆเซอรัส (Cirrus) ที่บางเบา ยังมีเมฆอีกหลากหลายรูปแบบ ที่ดูแปลกตาและน่าทึ่งซึ่งเกิดจากสภาพแวดล้อมในชั้นบรรยากาศที่ไม่ธรรมดา บทความนี้ ผู้เขียนอยากพาผู้อ่านไปทำความรู้จักเมฆหน้าตาแปลก ๆ ...

เมฆหลุม หรือ เมฆรู (Fallstreak Holes) เป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่หาชมได้ยากในสภาพอากาศปกติทั่วไป ซึ่งด้วยลักษณะเป็นช่องวงกลมหรือวงรีในชั้นเมฆ ที่ดูเหมือนท้องฟ้าถูกเจาะทะลุ รูปแบบอันโดดเด่นนี้ดึงดูดความสนใจของผู้พบเห็นและแฝงไปด้วยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่ซับซ้อน ซึ่งเกิดขึ้นในชั้นบรรยากาศ การทำความเข้าใจปรากฏการณ์นี้ จำเป็นต้องอาศัยความรู้เรื่อง 1) การก่อตัวของเมฆ 2) การเปลี่ยนสถานะของน้ำเป็นน้ำแข็ง และ 3) การที่กิจกรรมมนุษย์มีผลต่อบรรยากาศ บทความนี้ ...

จารึกบนหิน หรือ ศิลาจารึก (stone inscription) เป็นเครื่องมือที่สำคัญในการบันทึกข้อมูลทางประวัติศาสตร์ การเมือง ศาสนา และกฎหมายในอารยธรรมต่าง ๆ การแกะสลักข้อความบนหินมักจะใช้หินที่ทนทานเพื่อให้สามารถเก็บรักษาข้อความเหล่านี้ไว้ได้นานๆ ผ่านกาลเวลา โดยที่จารึกเหล่านี้มักจะมีความสำคัญทั้งทางศาสนา การเมือง หรือแม้กระทั่งทางวัฒนธรรม บทความนี้ ผู้เขียนตั้งใจที่จะรวบรวมและนำเสนอจารึกดังๆ จากทั่วโลก เพื่อเป็นเกร็ดประดับความรู้ เกี่ยวกับการศึกษาศิลาจารึกในต่างประเทศ ...

ทัศนวิสัย (visibility) หมายถึง ศักยภาพในการมอง 1) วัตถุที่อยู่ไกลในเวลากลางวัน และ 2) แสงสว่างที่อยู่ไกลในเวลากลางคืน ส่งผลต่อความปลอดภัยในการเดินทางของยานพาหนะทั้งทางบก เรือและทางอากาศ ซึ่งในพื้นที่ใดๆ จะมีทัศนวิสัยสูง-ต่ำ ขึ้นอยู่กับ ปริมาณหรือความเข้มข้นของอนุภาคขนาดเล็ก ที่แขวนลอยหรือฟุ้งอยู่ในอากาศทั้ง 1) อนุภาคน้ำ (hydrometeor) เช่น ...

ด้วยการสื่อสารที่ทำกันได้ง่ายขึ้นในปัจจุบัน เรื่องน่าสนใจไม่ว่าจะเล็กจะใหญ่ก็ส่งต่อถึงกันได้ง่ายๆ ผ่านทั้งทางสื่อหลักและสื่อโซเชียล แผ่นดินไหวและพิบัติภัยทางธรณีวิทยาก็เช่นกัน เกิดเมื่อไหร่ ไม่เกินข้ามคืน รู้กันทั่วตั้งแต่หัวบ้านยันท้ายซอย ซึ่งก็โอเคอยู่ ถ้าจะเม้าส์มอยส์กันพอแก้เหงา แต่ถ้าจะเอามากระตุกจิตกระชากใจ ให้กังวล โดยเฉพาะแผ่นดินไหวในประเทศไทย ผู้เขียนว่าเราน่าจะขาดทุน แน่นอนว่าคนไทยมีเรื่องแผ่นดินไหวให้คุยกันเป็นระยะๆ ทั้งแผ่นดินไหวใหญ่ในต่างประเทศ หรือแผ่นดินไหวขนาดปานกลางทั้งในและรอบบ้านของเรา แต่หลายครั้งที่บทสนทนาส่งท้าย ไปลงที่คำทำนายในอนาคต บ้านโน้นโดนอย่างนั้น ซักวันบ้านเราคงจะโดนอย่างนี้ ...

วัตถุประสงค์ของแบบฝึกหัด แบบฝึกหัดนี้ มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อให้ผู้อ่านมีโอกาส 1) ทบทวนเนื้อหา และ 2) ค้นคว้าความรู้เพิ่มเติม โดยผ่านกระบวนการสื่อสารแบบถาม-ตอบ ระหว่างผู้เขียน-ผู้อ่าน เท่านั้น โดยไม่มีเจตนาวิเคราะห์ข้อสอบเก่าหรือแนวข้อสอบแต่อย่างใด 1) แบบฝึกหัดจับคู่ คำอธิบาย : เลือก ตัวอักษร หน้าคำบรรยายด้านขวา และเติมในช่องว่างด้านซ้ายของแต่ละข้อที่มีความสัมพันธ์กัน ...

1) แบบฝึกหัดจับคู่ คำอธิบาย : เลือก ตัวอักษร หน้าคำบรรยายด้านขวา เติมในช่องว่างด้านซ้ายในแต่ละข้อที่กำหนดให้ เพื่ออธิบายความหมายของคำด้านซ้ายอย่างถูกต้องและเหมาะสม 1. ____ง.   ก. เนื้อโลก (mantle) 2. ____ข.   ข. แผ่นเปลือกโลกทวีป ...

วัตถุประสงค์ของแบบฝึกหัด แบบฝึกหัดนี้ มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อให้ผู้อ่านมีโอกาส 1) ทบทวนเนื้อหา และ 2) ค้นคว้าความรู้เพิ่มเติม โดยผ่านกระบวนการสื่อสารแบบถาม-ตอบ ระหว่างผู้เขียน-ผู้อ่าน เท่านั้น โดยไม่มีเจตนาวิเคราะห์ข้อสอบเก่าหรือแนวข้อสอบแต่อย่างใด 1) แบบฝึกหัดจับคู่ คำอธิบาย : เลือก ตัวอักษร หน้าคำบรรยายด้านขวา และเติมในช่องว่างด้านซ้ายของแต่ละข้อที่มีความสัมพันธ์กัน ...

วัตถุประสงค์ของแบบฝึกหัด แบบฝึกหัดนี้ มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อให้ผู้อ่านมีโอกาส 1) ทบทวนเนื้อหา และ 2) ค้นคว้าความรู้เพิ่มเติม โดยผ่านกระบวนการสื่อสารแบบถาม-ตอบ ระหว่างผู้เขียน-ผู้อ่าน เท่านั้น โดยไม่มีเจตนาวิเคราะห์ข้อสอบเก่าหรือแนวข้อสอบแต่อย่างใด 1) แบบฝึกหัดจับคู่ คำอธิบาย : เลือก ตัวอักษร หน้าคำบรรยายด้านขวา และเติมในช่องว่างด้านซ้ายของแต่ละข้อที่มีความสัมพันธ์กัน ...