ทรายพุ (Liquefaction) ทรายพุ (liquefaction) หรือ ทรายเดือด (sand boil) เป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่อาจจะดูแปลกตาสำหรับใครหลายๆ คน แต่ในเชิงของภัยพิบัติ ทรายพุถือเป็นภัยพิบัติประเภทหนึ่งที่มีโอกาสสร้างผลกระทบให้กับมนุษย์ได้ หากทรายพุที่ว่ามีขนาดหรือสเกลใหญ่ๆ ซึ่งกระบวนการเกิดทรายพุเกิดจากพฤติกรรมเฉพาะของชั้นทรายชุ่มน้ำ ที่เมื่อได้รับแรงสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหว ทรายจะสามารถเคลื่อนตัว แทรกดันและพุ่งขึ้นมาบนพื้นผิวโลกได้ และจากหลักคิดง่ายๆ ถ้าทรายบางส่วนผุดขึ้นมา ก็ต้องมีบางส่วนที่ต้องลงไปแทนที่ นี่จึงทำให้สภาพใต้ดินมีโอกาสเสียสมดุลหรือทรุด ยิ่งถ้ามีชั้นทรายหลายๆ ชั้น สภาพผิวดินที่เคยเรียบเนียนก็อาจถึงขั้นยวบยาบ ยุบยับ ตะปุ่มตะป่ำ หรือถ้าเกิดทรายกระฉูดในเสกลใหญ่ๆ อาจทำให้ฐานรากของสิ่งปลูกสร้างนั้นเสียการทรงตัว พลิกคว่ำได้ อย่างกับที่เคยเกิดในประเทศญี่ปุ่น เมื่อวันที่ 16 เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2507 จากแผ่นดินไหวขนาด 7.4 ภูเขาไฟโคลน (Mud Volcano) ภูเขาไฟโคลน (mud volcano) มีพฤติกรรมคล้ายๆ กับทรายพุ อาจจะเกิดไม่บ่อยนัก แต่ก็เกิดได้ไม่แปลกมักเกิดใกล้รอยเลื่อน หรือเกิดหลังจากแผ่นดินไหวใหญ่ ซึ่งจาก … อ่านเพิ่มเติม ทรายพุและโคลนภูเขาไฟ