ว่าด้วยเรื่องการแทรกดันหรือผุดขึ้นมาของแมกมากลายเป็นลาวาบนพื้นผิวโลก กองเป็นภูเขาไฟนั้น รูปแบบของการปะทุแบ่งคร่าวๆ ตามความรุนแรงได้ 2 แบบคือ 1) การเอ่อล้น (effusive) เหมือนกับการผุดการผุยเอ่อขึ้นมาบนปากปล่องแมกมา และ 2) การระเบิด (explosive) เหมือนกับการพ่นพรุ่งขึ้นสู่อากาศ ซึ่งทั้ง 2 แบบคร่าวๆ นี้ แตกต่างกันในแง่ของแรงดันแมกมาที่อัดฉีดขึ้นมา หรือถ้าจะประเมินระดับความรุนแรงของการปะทุในแต่ละเหตุการณ์ก็สามารถจำแนกได้ด้วย ดัชนีการปะทุของภูเขาไฟ (Volcanic Explosive Index, VEI) (Newhall และ Self, 1982) ซึ่งเป็นดัชนีที่บ่งชี้ถึงระดับความรุนแรงที่วัดจาก 1) ปริมาณลาวาหรือกรวดภูเขาไฟที่ปะทุออกมา 2) ความสูงของการปะทุ และ 3) ความยาวนานของการปะทุ โดยนักวิทยาศาสตร์แบ่งค่า VEI แบ่งออกเป็น 8 ระดับ VEI กรณีตัวอย่างการปะทุ 0 ทะเลสาบนีออส (Nios) ประเทศคาเมรูน พ.ศ. 2529 1 ภูเขาไฟอันเซน (Unzen) ประเทศญี่ปุ่น พ.ศ. 2534 2 ภูเขาไฟสตรอมโบลี (Stromboli) ประเทศอิตาลี พ.ศ. 2546 3 ภูเขาไฟไฮแม (Heimaey) ประเทศไอซ์แลนด์ พ.ศ. 2516 4 ภูเขาไฟปาลิคุติน (Paricutin) ประเทศเม็กซิโก พ.ศ. 2486 5 ภูเขาไฟเซนต์เฮเลนส์ (St. He … อ่านเพิ่มเติม 6 ลีลาการ ถ่ม-ถุย-ผุย-พ่น ของภูเขาไฟ