เขาหินพับผ้า เกาะท่าไร่-เกาะนุ้ยนอก ต. ท้องเนียน อ. ขนอม จ. นครศรีธรรมราช https://goo.gl/maps/BPLSAsa7JcHqFMVh7

เหมืองหินปูน หน้าพระลาน สระบุรี วัดถ้ำศรีวิไล ต. ผึ้งรวง อ. เฉลิมพระเกียรติ จ.สระบุรี
https://goo.gl/maps/oP1BFqFs1w7VufEG6

ธรณีวิทยาน่าเล่า

ชั้นหินคดโค้ง (fold) คือ โครงสร้างทางธรณีวิทยาที่เกิดจากหินถูกแรงเค้นทางธรณีแปรสัณฐานแบบบีบอัด (compressional stress) ทำให้หินเกิดความเครียดแบบหดสั้นลง และเกิดการคดโค้ง โดยส่วนใหญ่เกิดตามขอบแผ่นเปลือกโลกที่มีการเคลื่อนที่เข้าหากัน และเป็นโครงสร้างโดยส่วนใหญ่ที่ทำให้เกิดแนวเทือกเขา และเพื่อที่จะจำแนกรูปร่างและการวางตัวของชั้นหินคดโค้งในรายละเอียด นักธรณีวิทยาจึงกำหนดส่วนประกอบที่สำคัญต่างๆ ของชั้นหินคดโค้งไว้อย่างน้อย 5 ส่วน

• จุดพับ (hinge point) และ เส้นพับ (hinge line) คือ จุดและเส้นที่แสดงค่าการโค้งของชั้นหินคดโค้งมากที่สุด
• ระนาบแกนคดโค้ง (axial plane) คือ ระนาบที่แบ่งชั้นหินคดโค้งออกเป็นสองส่วนเท่าๆกัน
• แขนการโค้งตัว (limb) คือ แขนทั้งสองข้างของชั้นหินคดโค้ง
• แกนคดโค้ง (fold axis) คือ แกนที่แบ่งการคดโค้งออกเป็นสองส่วนเท่าๆกัน เป็นเส้นที่ตัดขวางส่วนที่โค้งที่สุดของชั้นหินคดโค้ง
• มุมกด (plunge) คือ มุมเอียงเท (dip angle) ที่กวาดจากเส้นพับ (hinge line) ไปยัง เส้นพับมุมกด (plunging hinge line)

ชั้นหินคดโค้งทั่วไป

ในเบื้องต้นชั้นหินคดโค้งที่พบบ่อยแบ่งย่อยเป็น 2 ชนิดหลัก คือ

• ชั้นหินคดโค้งปะทุนคว่ำ (anticline) คือ การโค้งงอที่แขนทั้งสองข้างเอียงเทออกจากกัน
• ชั้นหินคดโค้งปะทุนหงาย (syncline) คือ การโค้งงอที่แขนทั้งสองข้างของแนวการคดโค้งเอียงเทเข้าหากัน

อย่างไรก็ตาม โดยส่วนใหญ่ในธรรมชาติ ชั้นหินคดโค้งมักจะมีการเอียงเท หรือมีเส้นพับมุมกด (plunging hinge line) นักธรณีวิทยาจึงแบ่งย่อยและเรียกชั้นหินคดโค้งที่มีเส้นพับมุมกดว่า 3) ชั้นหินคดโค้งเอียง (plunging fold) ซึ่งจะเป็นประทุนหงายหรือประทุนคว่ำก็ขึ้นอยู่กับการวางตัวของชั้นหิน

เพิ่มเติม : การคดโค้งโก่งงอของหิน

. . .
บทความล่าสุด : www.mitrearth.org
เยี่ยมชม facebook : มิตรเอิร์ธ – mitrearth