รอยแยกและรอยเลื่อนของหิน

รอยแยก รอยแยก (fracture) หมายถึง โครงสร้างทางธรณีวิทยาที่มีแรงเค้นทางธรณีแปรสัณฐานเข้ามากระทำกับวัสดุหรือหินที่มีคุณสมบัติแบบแข็งเปราะ ทำให้เกิดการปริแตกของหินโดยไม่มีการเคลื่อนที่ของหินระหว่างรอยแตก บางครั้งหินเกิดเป็นรอยแยกขนาดเล็ก หรือ รอยแตก (joint) ซึ่งเกิดการแตกอย่างเป็นระบบ เรียกว่า ระบบรอยแตก (joint set) โดยรอยแตกเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น เกิดจากแรงบีบอัดที่ไม่เท่ากันในด้านต่างๆ ของหิน ทำให้หินเกิดรอยแตกในระนาบที่ตั้งฉากกับแนวแรงที่กระทำสูงที่สุด นอกจากนี้รอยแตกยังสามารถเกิดขึ้นได้จากแรงดึง เช่น ในกรณีของลาวาไหลหลากบนพื้นผิวโลก หลังจากลาวาเย็นตัวกลายเป็นหินอัคนีภูเขาไฟ จะเกิดการหดตัวและเกิดรอยแตก คล้ายกับรอยแตกของดินเมื่อน้ำแห้งและทำให้เกิด ระแหงโคลน (mudcrack) ซึ่งโดยส่วนใหญ่รอยแตกของหินอัคนีภูเขาไฟจะมีด้านตัดขวางเป็นรูปหลายเหลี่ยม คล้ายกับเสาหลายเหลี่ยม เรียกว่า รอยแตกรูปเสา (columnar joint) นอกจากรูปนี้ รอยแตกยังสามารถเกิดได้จาก กระบวนการผุพัง (weathering) โดยในกรณีของหินใต้พื้นผิวโลกซึ่งเดิมเคยถูกกดทับด้วยน้ำหนักของหินหรือดินด้านบนอย่างสมดุล แต่เมื่อหินหรือดินด้านบนถูก … อ่านเพิ่มเติม รอยแยกและรอยเลื่อนของหิน