แผ่นดินไหว

แบบฝึกหัด 6 ระเบียบวิธีพื้นที่-เวลา-ความยาวรอยเลื่อน

วัตถุประสงค์การเรียนรู้

  • เพื่อเข้าใจนัยสำคัญของภาวะเงียบสงบและภาวะกระตุ้นแผ่นดินไหว
  • เพื่อทราบพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ในภูมิภาคอาเซียนจากการวิเคราะห์คะแนน RTL

เนื้อหา

  • ระเบียบวิธีพื้นที่-เวลา-ความยาวรอยเลื่อน (RTL Algorithm)
  • เกาะสุมาตรา-อันดามัน (Sumatra-Andaman Island)
  • รอยเลื่อนสะกาย (Sagaing Fault)
  • ภาคเหนือของประเทศไทย (Northern Thailand)
  • ภาคตะวันตกของประเทศไทย (Western Thailand)

ระเบียบวิธีพื้นที่-เวลา-ความยาวรอยเลื่อน (RTL Algorithm) เป็นอีกหนึ่งวิธีการทางสถิติที่ใช้ตรวจวัดภาวะเงียบสงบแผ่นดินไหว โดยการให้คะแนนตัวแปรที่เกี่ยวข้อง 3 ตัวแปร จากเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่เคยเกิดขึ้นรอบพื้นที่ศึกษาและประมวลผลออกมาในรูปแบบของคะแนน RTL (RTL score)

ขอให้เมามันส์ไปกับแรงสั่นของแผ่นดินไหวนะครับ ?

คำอธิบาย: ตอบคำถามต่อไปนี้โดยใช้ คำสำคัญ เป็นแนวทางประกอบในการตอบคำถาม

1) อธิบายกลไกการเกิดภาวะเงียบสงบแผ่นดินไหว (seismic quiescence) และภาวะกระตุ้นแผ่นดินไหว (seismic activation)

คำสำคัญ: การทดสอบบีบอัดตัวอย่างหิน; จำนวนเสียงปริแตก; ภาวะเงียบสงบแผ่นดินไหว; ภาวะกระตุ้นแผ่นดินไหว

2) อธิบายหลักการให้คะแนนของตัวแปรต่างๆ ที่พิจารณาในระเบียบวิธีพื้นที่-เวลา-ความยาวรอยเลื่อน

คำสำคัญ: ระยะทาง; เวลา; ความยาวรอยแตกของรอยเลื่อน; ขนาดแผ่นดินไหว

3) จากการวิเคราะห์ด้วยระเบียบวิธีพื้นที่-เวลา-ความยาวรอยเลื่อน พื้นที่ใดในบริเวณเขตมุดตัวของเปลือกโลกสุมาตรา-อันดามัน ที่มีโอกาสเป็นพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ในอนาคต (ศึกษาเพิ่มเติมใน Sukrungsri และ Pailoplee, 2015)

คำสำคัญ: เมืองซิตตเว; ทางตะวันตกของประเทศพม่า; ตอนเหนือของหมู่เกาะนิโคบาร์; เมืองอาเจะห์; ตอนเหนือสุดของเกาะสุมาตรา; นอกชายฝั่งทางตะวันตกของเกาะสุมาตรา

แนวทางการตอบคำถาม

1) อธิบายกลไกการเกิดภาวะเงียบสงบแผ่นดินไหว (seismic quiescence) และภาวะกระตุ้นแผ่นดินไหว (seismic activation)

จากการจำลองและทดสอบการเกิดแผ่นดินไหวจากการบีบอัดตัวอย่างหิน Sobolev (1995) พบว่าเมื่อเริ่มบีบอัดหิน จำนวนการเกิดเสียงเนื่องจากการปริแตกของหินจะเพิ่มขึ้นเมื่อเพิ่มแรงบีบอัดมากขึ้น อย่างไรก็ตามจำนวนเสียงปริแตกจะลดลงในเวลาต่อมาเนื่องจากรอยแตกของหินเริ่มเข้าสู่ภาวะสมดุล จนกระทั่งในช่วงระยะสุดท้ายจะพบการเพิ่มขึ้นของการปริแตกของหินและเกิดเสียงเพิ่มขึ้นอีกครั้ง หลังจากนั้นหินปริแตกอย่างรุนแรงและแตกหักในเวลาต่อมา ซึ่ง Sobolev (1995) สรุปว่าหากพื้นที่ใดๆ ได้รับความเค้นทางธรณีแปรสัณฐานเพิ่มขึ้นอัตราการเกิดแผ่นดินไหวจะลดลงอย่างมีนัยสำคัญ เรียกว่า ภาวะเงียบสงบแผ่นดินไหว (seismic quiescence) และหลังจากนั้นอัตราการเกิดแผ่นดินไหวจะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เรียกว่า ภาวะกระตุ้นแผ่นดินไหว (seismic activation) ก่อนที่จะเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ในเวลาต่อมา

คำสำคัญ: การทดสอบบีบอัดตัวอย่างหิน; จำนวนเสียงปริแตก; ภาวะเงียบสงบแผ่นดินไหว; ภาวะกระตุ้นแผ่นดินไหว

2) อธิบายหลักการให้คะแนนของตัวแปรต่างๆ ที่พิจารณาในระเบียบวิธีพื้นที่-เวลา-ความยาวรอยเลื่อน

2.1) R(x,y,z,t) คือ ฟังก์ชั่นความสัมพันธ์ระหว่างระยะทางจากพื้นที่ย่อยถึงจุดศูนย์กลางแผ่นดินไหวที่พิจารณา ซึ่งมีคะแนนมากเมื่อพื้นที่ย่อยและจุดศูนย์กลางแผ่นดินไหวอยู่ใกล้เคียงกัน

2.2) T(x,y,z,t) คือ ฟังก์ชั่นความสัมพันธ์ระหว่างช่วงเวลาที่ต้องการวิเคราะห์คะแนน RTL และเวลาเกิดแผ่นดินไหวที่พิจารณา ซึ่งมีคะแนนมากหากเวลาเกิดแผ่นดินไหวใกล้เคียงกับช่วงเวลาที่ต้องการวิเคราะห์คะแนน RTL

2.3) L(x,y,z,t) คือ ฟังก์ชั่นแสดงความยาวรอยแตกของรอยเลื่อน ซึ่งมีคะแนนมากเมื่อความยาวรอยแตกของรอยเลื่อนมีความยาวมาก โดยความยาวของการปริแตกดังกล่าวจะสัมพันธ์กับขนาดแผ่นดินไหว

คำสำคัญ: ระยะทาง; เวลา; ความยาวรอยแตกของรอยเลื่อน; ขนาดแผ่นดินไหว

3) จากการวิเคราะห์ด้วยระเบียบวิธีพื้นที่-เวลา-ความยาวรอยเลื่อน พื้นที่ใดในบริเวณเขตมุดตัวของเปลือกโลกสุมาตรา-อันดามัน ที่มีโอกาสเป็นพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ในอนาคต (ศึกษาเพิ่มเติมใน Sukrungsri และ Pailoplee, 2015)

Sukrungsri และ Pailoplee (2015) วิเคราะห์คะแนน RTL ตามเขตมุดตัวของเปลือกโลกสุมาตรา-อันดามัน จากข้อมูลแผ่นดินไหวที่เกิดในช่วงปี ค.ศ) 2010-2014 ซึ่งผลการวิเคราะห์ตรวจพบ 4 พื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ในอนาคต ได้แก่ 1) เมืองซิตตเว ทางตะวันตกของประเทศพม่า 2) ตอนเหนือของหมู่เกาะนิโคบาร์ 3) เมืองอาเจะห์ ตอนเหนือสุดของเกาะสุมาตรา และ 4) นอกชายฝั่งทางตะวันตกของเกาะสุมาตรา

คำสำคัญ: เมืองซิตตเว; ทางตะวันตกของประเทศพม่า; ตอนเหนือของหมู่เกาะนิโคบาร์; เมืองอาเจะห์; ตอนเหนือสุดของเกาะสุมาตรา; นอกชายฝั่งทางตะวันตกของเกาะสุมาตรา

ค้นคว้าเพิ่มเติม

. . .
บทความล่าสุด : www.mitrearth.org
เยี่ยมชม facebook : มิตรเอิร์ธ – mitrearth

Share: